Viop Nedir ?

VİOP NEDİR ?

Viop’un açılımı; Vadeli işlemler ve opsiyon piyasasıdır. Bu yazıda vadeli işlemler (Futures) konusunu işleyeceğiz. Viop’u tek bir cümle ile özetlemek gerekirse, düşük sermaye ile yüksek kâr elde edebileceğimiz bir piyasa diyebiliriz. İnsanlar genellikle kaldıraçtan korktukları için Spot piyasada alım-satım yapmak ister. Bu bakış açısı orta-uzun vade yatırımlar için doğrudur fakat kısa vadeli yani düşük periyotlarda alım-satım yapmak için Spot piyasayı mantıklı görmüyorum. Neden aynı işlem ile daha yüksek kazanç elde etmek var iken, 1’e 1 kazanalım ki ? Üstelik ülkemizde enflasyon diye bir canavar var, alım gücümüz sürekli düşüyor. Bu canavarın karşısında 1’e1 kazanarak ayakta duramayız. Spot’ta robot çalıştıran arkadaşlar alınmasın. Niyetimiz kimseyi kırmak değildir, Şuradakini buraya koymak değildir…

Viop’ta işlem yapanların bilmesi gereken terimler;

Kaldıraç: Düşük teminat ile yüksek kazanç sağlamamızı sağlayan dostumuzdur. Evet dostumuz diyorum çünkü doğru kullanıldığında bizim dostumuzdur. Hiçbir dostunuz sizden 1 alıp 5 vermez. Kaldıraç oranı, işlem hacminin teminat tutarına bölünmesi ile hesaplanmaktadır. Sabit bir kaldıraç oranı yoktur, her enstrümanın işlem hacmi farklı olduğu için kaldıraç oranı da farklıdır.

Sözleşme/Kontrat: Hepimiz hisse senetlerinde alım satım yapmışızdır. Örneğin Garanti bankasında alım yaparken 100 adet Garanti aldım demeyiz. Bunun yerine 100 lot aldım deriz. Viop’ta ise 1 kontrat Garanti aldım deriz. Çünkü 1 kontratın/sözleşmenin içerisinde 100 lot Garanti lotu vardır. Diyelim ki 10 kontrat Garan aldıysam bunun karşılığı spot piyasada (10*100) 1000 lot Garan demektir. Her enstrümana göre sözleşme büyüklüğü değişir. Pay vadelilerde 1 kontratın içeriği 100 iken, endeks vadelide 10, döviz vadelilerde 1000’dir. Yani 1 kontrat Dolar alıyorsanız aslında 1000 dolar almış olursunuz.

Başlangıç Teminatı: Yukarıdaki örnekte 100 lot Garan alıyoruz. Garanti bankasının fiyatı 26 TL olsun. 26 liradan 100 lot Garan alabilmek için (26*100) 2600 TL ödeme yapmamız gerekir. Viop’ta 100 lot Garan alabilmek için 1 kontrat = 365 TL yatırmamız yeterli olur. Yani 365 TL ile 2600 liralık yatırım yapmış oluruz. Kaldıraç oranı hesaplama formülünü yukarıda açıklamıştık. (İşlem hacmi/toplam yatırılan teminat tutarı) 2600/365 = 7,12 kaldıraç oranı. Başlangıç teminatları Takasbank tarafından her ay güncellenmektedir. Buna bağlı olarak kaldıraç oranlarımızda güncellenir.

Teminat tamamlama çağrısı: Spot piyasada bir hisse aldığımız zaman satmadığımız sürece zarar etmiş sayılmayız. Ne zaman ki elimizdeki hisseleri satarız işte o zaman kar ya da zarar hesabımıza yansıtılır. Fakat Viop’ta durum biraz farklı. Şöyle düşünebilirsiniz; Gün sonu pozisyonu kapatmasak da kar/zarar hesabımıza yansıtılıyor. Yukarıdaki örnekten devam edelim. 365 TL yatırarak 1 kontrat Garanti bankası aldınız ve sermayenizin %100’ünü kullandığınızı düşünelim. Yani hesabınızda 365 TL var iken siz 365 liralık alım yaptınız. Aldığınız gün pozisyonu 1000 TL zarar ile kapattığınızı düşünelim. Bu durumda ne olacak ? Hesabınızda 365 TL var fakat o gün 1000 TL zarar yazdınız ve eksi bakiyeye düştünüz. Ertesi gün öğlene kadar bu tutarı hesabınıza yatırmanız gerekir aksi taktirde aracı kurumunuz teminatınızı tamamlamanız için size bir yazı gönderir. İşte bu yazıya teminat tamamlama çağrısı/mektubu diyoruz. Bundan dolayı Viop’ta işlem yaparken ana sermayenizin %50’sini aşmayınız. %50 bile riskli, eğer acemiyseniz piyasaya alışana kadar %5-%15 arası bir tutarla işlemde olmanız daha iyi olacaktır.

Aşağıdaki görselde Spot ve Viop arasındaki farkları anlatmaya çalıştım. Tablodaki veriler yatırım tavsiyesi değildir, sadece şahsi görüşlerimdir.